ปุ๋ยพืชสด ตระกูลถั่ว

พืชปุ๋ยสด แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ

• พืชตระกูลถั่ว เหมาะที่จะปลูกเป็นพืชปุ๋ยสดมากที่สุด เพราะสลายตัวเร็ว เพิ่มอาหารพืชให้แก่ดินได้ดี รากเก็บอาหารพืชได้มาก ปลูกง่าย โตเร็ว มีราก ใบ ลำต้นมาก พืชตระกูลถั่วยังสามารถแบ่งตามความเหมาะสมในการปลูกได้ ดังนี้

• พืชตระกูลถั่วที่ไถกลบแล้วเปลี่ยนเป็นปุ๋ยได้รวดเร็ว สามารถขึ้นได้ดีในดินที่มีสภาพพื้นที่แตกต่างกัน ได้แก่ ปอเทือง โสนอินเดีย โสนไต้หวัน โสนคางคก เป็นต้น

• พืชตระกูลถั่วที่ปลูกแล้วคลุมดินได้ดีในสวนผลไม้เพื่อปราบวัชพืช พืชบางชนิดต้นเป็นเถาและใบร่วงหล่นเป็นปุ๋ยบำรุงดิน ได้แก่ ถั่วลาย ถั่วเสี้ยนป่า ไมยราพไร้หนาม คาโลโปโกเนียม ถั่วอัญชัญ ถั่วกระด้าง ถั่วพร้า เป็นต้น

• พืชตระกูลถั่วที่เป็นพืชเศรษฐกิจ ชนิดที่เป็นเมล็ดและฝักเป็นอาหารสำหรับมนุษย์และสัตว์ได้ ก็สามารถปลูกใช้เป็นปุ๋ยพืชสดได้หลังจากที่เก็บฝักและเมล็ดแล้วจึงไถกลบลำต้นหรือส่วนที่เหลือลงในดิน ไม่นิยมปลูกเพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสดโดยตรง แต่ถ้าจะใช้เป็นปุ๋ยพืชสด พืชเหล่านี้จะให้น้ำหนักพืชสดต่อไร่ต่ำ ได้แก่ ถั่วเขียว ถั่วพุ่ม ถั่วเหลือง ถั่วลิสง ถั่วแดง ถั่วพู ถั่วแขก เป็นต้น

• พืชตระกูลถั่วชนิดอื่น ๆ ซึ่งนอกจากจะใช้เป็นปุ๋ยพืชสดแล้วยังใช้ประโยชน์ในด้านอื่นด้วย คือปลูกในที่รกร้างว่างเปล่าป้องกันวัชพืชและศัตรูพืชอื่น ๆ รวมทั้งเป็นแนวกั้นลมได้ด้วย ได้แก่ กระถินยักษ์ คราม ถั่วมะแฮะ ขี้เหล็กผี เป็นต้น

• พืชตระกูลหญ้า ให้อินทรียวัตถุ แต่ปริมาณธาตุอาหารพืชต่ำกว่าพืชตระกูลถั่ว จึงควรหว่านปุ๋ยที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบในขณะที่ทำการไถกลบโดยใช้อัตรา 5-10 กิโลกรัมต่อไร่
• พืชน้ำ เช่น ผักตบชวา จอก แหนมแดง เป็นต้น มีการใช้แหนแดง เป็นปุ๋ยพืชสดในนาข้าว ซึ่งสามารถให้ไนโตรเจน 5-6 กิโลกรัมต่อไร่ และเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินในอัตราสูง

ในการปลูกพืชตระกูลถั่วเพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชสดให้ได้ผลดี จะต้องพิจารณาถึงปัจจัยต่างๆ ที่จำเป็น ซึ่งได้แก่

• ลักษณะของดินที่จะปลูก พืชตระกูลถั่วชนิดต่างๆ ขึ้นได้ดีในดินไม่เหมือนกัน ก่อนปลูกควรปรับปรุงสภาพดินให้เหมาะกับพืชที่จะปลูกก่อน

• ถ้าดินเป็นกรด ควรใส่สารปรับปรุงดินประเภทหินฝุ่น ปูนมาร์ล ปูนขาว หินเกร็ด เปลือกหอย ฯลฯ ลงไปก่อน

• ถ้าเป็นดินทราย ควรใส่ปุ๋ยเคมีที่มีสูตรตัวเลขต่ำ เช่น 3-6-9 อัตรา 20-30 กิโลกรัมต่อไร่ หว่านเป็นปุ๋ยรองพื้นก่อนจะปลูกถั่วเพื่อเร่งการเจริญเติบโตของพืชตระกูลถั่วและให้น้ำหนักพืชสดสูง

• เวลาและฤดูกาลที่ปลูก

• เวลาที่เหมาะสมที่สุดก็คือปลูกตอนต้นฤดูฝน แต่ต้องคำนึงถึงระยะเวลาในการปลูกพืชเศรษฐกิจด้วย เพราะพื้นที่อาศัยน้ำฝนช่วงฝนตกและปริมาณน้ำฝนมีความสำคัญต่อพืชเศรษฐกิจเป็นอย่างยิ่ง

• หรือปลูกหลังจากการเก็บเกี่ยวพืชหลัก ซึ่งความชื้นในดินยังมีอยู่

• ช่วงเวลาการไถกลบนั้นคำนึงถึงปริมาณน้ำหนักพืชและจำนวนแร่ธาตุที่เพิ่มลงในดิน ซึ่งจะต้องพิจารณาถึงอายุของพืชเป็นหลัก ระยะเวลาที่เหมาะสมในการตัดสับและไถกลบก็คือ ขณะที่ต้นพืชเริ่มออกดอกไปจนถึงระยะที่ออกดอกบานเต็มที่ เนื่องจากในระยะนี้พืชตระกูลถั่วจะเจริญงอกงามสูงสุด และเป็นระยะที่องค์ประกอบของพืชอยู่ในสภาพที่เหมาะสม แก่การสลายตัว เมื่อไถกลบลงดินจะให้ปริมาณอินทรียวัตถุและธาตุไนโตรเจนแก่ดินสูง

เครดิต:

• Link